ΠΑΙΔΙΚΗ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΚΑΚΟΠΟΙΗΣΗ:H ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΣΩΖΕΙ!!
Τι είναι η παιδική σεξουαλική κακοποίηση;
Όλα τα είδη της σεξουαλικής δραστηριότητας μεταξύ ενηλίκων όταν πραγματοποιούνται σε παιδί, αλλά και δραστηριότητες χωρίς άγγιγμα, όπως το να παίρνει ο μπαμπάς το παιδί να δουν πορνογραφία μαζί, να ενθαρρύνει κανείς το παιδί να
παρακολουθεί σεξουαλικές πράξεις κλπ. Γενικά, οποιαδήποτε πράξη με παιδιά, περιλαμβάνει σεξουαλική διέγερση του ενήλικα είναι κακοποίηση. Το παιδί μπορεί πάντα να αντιληφθεί ότι υπάρχει κάτι «περίεργο» στην ατμόσφαιρα και τραυματίζεται από
αυτό.
Πόσο συχνά συμβαίνει;
Ο πραγματικός αριθμός των περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστεί, καθώς η ντροπή και ο φόβος εμποδίζει τα παιδιά να μιλήσουν.
Οι περισσότεροι ερευνητές διεθνώς συμφωνούν ότι περίπου 1 στις 4 ή 5 γυναίκες και 1 στους 6 ή 7 άνδρες έχουν υποστεί κάποια μορφή σεξουαλικής κακοποίησης μέχρι να ενηλικιωθούν, ενώ ο 3 στα 4 παιδιά δε θα μιλήσουν κατά τη διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας για την κακοποίηση. Πάνω από 90% των ατόμων που κακοποιούν παιδιά είναι άτομα γνωστά στο παιδί, είτε από το άμεσο ή έμμεσο οικογενειακό περιβάλλον, ή φίλοι της οικογένειας, γείτονες, επαγγελματίες που ασχολούνται με παιδιά κλπ.
Η συχνότερα εμφανιζόμενη κατηγορία δραστών είναι
μεγαλύτερος αδερφός και πατέρας/πατριός.
Πώς μπορείτε να καταλάβετε ότι ένα παιδί κακοποιείται σεξουαλικά;
Τα παιδιά σιωπούν, γιατί οι δράστες ίσως έχουν απειλήσει ότι θα τα βλάψουν ή τα έχουν κατηγορήσει ότι προκάλεσαν την κακοποίηση ή φοβούνται ότι θα διαλυθεί η οικογένεια ή ακόμη δεν γνωρίζουν ότι έχουν δικαίωμα να πουν όχι και να μιλήσουν.
Για αυτό θα πρέπει οι ενήλικες να επαγρυπνούν για τις άμεσες ενδείξεις ότι ένα παιδί κακοποιείται και κάποιες από αυτές είναι:
• Αδικαιολόγητη ευαισθησία, πόνος ή μώλωπες στη στοματική ή γεννητική περιοχή, δυσκολία να καθίσει, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, εγκυμοσύνη
• Αϋπνία, εφιάλτες, τίναγμα και τρόμο στον ύπνο, ξαφνική ανορεξία ή βουλιμία, κούραση, απόκτηση τικ, τραύλισμα.
• Παλινδρόμηση σε προγενέστερες συμπεριφορές, π.χ. πιπιλά το δάχτυλο, ενούρηση τη νύχτα, στερεοτυπικές κινήσεις.
• Ξαφνικές απρόσμενες αλλαγές στη διάθεση και προσωπικότητα, όπως κατάθλιψη, απόσυρση, μυστικοπάθεια, απομόνωση. Φόβος ή φοβία για συγκεκριμένα άτομα ή τοποθεσίες, ξαφνική ντροπαλότητα. Αλλαγή στις συνήθειες διατροφής, δεν τρώει, ή αρχίζει να τρώει υπερβολικά.
Παίρνει βάρος για να «κρύψει» το σώμα του.
• Απομακρύνεται από γονείς και φίλους. Δεν μιλάει, δεν ανοίγεται όπως παλαιότερα. Φοβάται να βγει από το σπίτι ή το δωμάτιο. Εφιάλτες, δεν μπορεί να κοιμηθεί, φωνάζει στον ύπνο του.
• Απρόσμενη και ακατάλληλη γνώση σεξουαλικών θεμάτων για την ηλικία του, η οποία εκδηλώνεται μέσα από ακατάλληλη σεξουαλική δραστηριότητα με παιχνίδια, κούκλες ή αντικείμενα και κατοχή νέων ενήλικων λέξεων για μέρη του σώματος ή σεξουαλικές
δραστηριότητες προς μικρότερα παιδιά. Ζωγραφιές που επιδεικνύουν σεξουαλική επιθετικότητα, σεξουαλικές πράξεις.
• Ντρέπεται για το σώμα του και δε θέλει να ξεντύνεται ή να αλλάζει ρούχα μπροστά σε άλλους. Ή αρχίσει να «χαϊδεύεται», να αγγίζει ενηλίκους και άλλα παιδιά με επίμονο και ακατάλληλο τρόπο.
• Δείχνει εμμονή για ένα καινούργιο μεγαλύτερο “φίλο” και κατέχει ξαφνικά αδικαιολόγητα δώρα ή χρήματα.
• Οι έφηβοι που κακοποιούνται σεξουαλικά εμφανίζουν συχνά διαταραχές διατροφής, κατάχρηση ουσιών, αυτό-τραυματισμό ή αποπειρώνται να φύγουν από το σπίτι.
Πώς μπορείτε να προστατέψετε τα παιδιά από τη σεξουαλική κακοποίηση;
• Πείτε στα παιδιά ότι έχουν δικαίωμα να πουν ΟΧΙ κι ότι ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΠΟΤΕ να κρατούν κανένα ΜΥΣΤΙΚΟ για αγγίγματα κι αγκαλιές. Πρέπει να μιλήσουν σε εσάς για ό,τι κι αν τους
συμβεί. Πείτε τους ότι έχουν δικαίωμα να μιλήσουν κι ότι δε θα θυμώσετε. Πείτε τους ότι το σώμα τους ανήκει σε εκείνα κι ότι κανείς δεν έχει δικαίωμα να τα αγγίζει με τρόπο που τους
είναι άβολος. Πείτε τους να εμπιστεύονται το ένστικτό τους για το αν κάποιο άγγιγμα είναι σωστό ή λάθος. Ακόμη, κι αν κάποιος τους λέει ότι το κάνει επειδή τα αγαπάει, εκείνα θα
πρέπει να πουν όχι σε οποιοδήποτε άγγιγμα δεν νιώθουν άνετα.
• Πρέπει να αναπτύξετε μια ανοιχτή σχέση εμπιστοσύνης με τα παιδιά σας. Να ακούτε τους φόβους τους και τις ανησυχίες τους και να τους λέτε να μη φοβηθούν να σας πουν το
ο,τιδήποτε__________. Είναι σημαντικό να μιλάτε μαζί τους για το σεξ και να χρησιμοποιείτε άνετα τις λέξεις που χρειάζονται
• Υπάρχουν στο εμπόριο σήμερα εκπαιδευτικές ταινίες για παιδιά διαφόρων ηλικιών που εξηγούν στα παιδιά τι είναι η σεξουαλική κακοποίηση και πώς να προφυλαχθούν από αυτήν
(π.χ. www.why.gr)
• Αν υποπτευόμαστε ότι κάποιος συγγενής μας κακοποιεί ένα παιδί, είναι σημαντικό να μιλήσουμε για την κατάσταση με κάποιον παρά να αψηφήσουμε την ανησυχία μας και να
ανακαλύψουμε αργότερα ότι είχαμε δίκιο να ανησυχούμε. Αν συμβαίνει κάτι τέτοιο, ας θυμόμαστε ότι δεν είμαστε μόνοι. Δεν θα πρέπει να αφήσουμε την αγάπη μας για το δράστη ή
την ντροπή για το «τι θα πει ο κόσμος» ή το φόβο «μη χαλάσουμε σχέσεις» να μας σταματήσουν από το να αναζητήσουμε βοήθεια από ειδικό επαγγελματία και τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας
• Είναι κρίσιμης σημασίας να ΠΙΣΤΕΨΟΥΜΕ το παιδί, όταν μας κάνει την αποκάλυψη. Αν δεν πιστέψουμε τα παιδιά, πολύ πιθανόν να μην ξαναδοκιμάσουν ποτέ να ανοιχτούν σε κάποιον.
• Διδάξτε στα παιδιά ότι πρέπει να λένε όχι, για παράδειγμα όταν δε θέλουν να παίξουν, να τα γαργαλήσουν, να τα αγκαλιάσουν ή να τα φιλήσουν. Βοηθήστε τα να καταλάβουν ποια συμπεριφορά είναι λάθος κι ότι θα πρέπει πάντα να σας πουν αν κάποιος τους φέρθηκε έτσι, ακόμη κι αν τους ήταν αδύνατο να πουν όχι εκείνη τη στιγμή. Αρχικά οι δράστες χρησιμοποιούν αθώα αγγίγματα για να δουν αν το παιδί δεχόταν το άγγιγμα. Μετά προχωρούν σε ακατάλληλα αγγίγματα και κατόπιν σε σεξουαλική κακοποίηση.
• Οι γονείς θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί και μην αφήνουν τα παιδιά τους με κανένα που έχουν επιφυλάξεις. Προσέξτε αν τα παιδιά δε θέλουν να μείνουν με κάποιον. Μερικές φορές λένε πράγματα όπως «Δε θέλω να φύγεις σήμερα» κι αυτό που εννοούν είναι «Δε θέλω να μείνω με αυτόν τον άνθρωπο». Γενικά θα πρέπει να αποφεύγεται να περνά χρόνο το παιδί μόνο του με κάποιον ενήλικα που δεν είναι απόλυτης εμπιστοσύνης.
• Τονίστε στα παιδιά ότι δεν είναι ποτέ φταίξιμο του παιδιού αν κάποιος τα κακοποιήσει κι ότι δε θα θυμώσετε αν σας πουν, ακόμη κι αν εκείνα νομίζουν ότι έκαναν κάτι λάθος ή αν αυτό περιλαμβάνει κάποιον γνωστό ή άτομο της οικογένειας, ότι πάντα θα τα αγαπάτε, ό,τι κι αν τους λένε οι άλλοι.
• Διερευνήστε τι συμβαίνει αν παρατηρήσετε στα παιδιά σας τα σημάδια θυματοποίησης, όπως: απότομες αρνητικές ή θετικές(για να ευχαριστήσει), αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού, υπερβολική ντροπαλότητα, απομόνωση-εσωστρέφεια, μυστικοπάθεια-δε μιλάει για τον εαυτό του, αν το πειράζουν άλλα παιδιά (τα οποία ενδεχομένως υποψιάζονται κάτι), αν το
παιδί μιλά συνεχώς για κάποιον ενήλικα ή μεγαλύτερο που ξαφνικά έγινε πολύ σημαντικός στη ζωή του, αν το παιδί δε θέλει να συμμετέχει σε εκδρομές, γυμναστική, παιχνίδι, ομαδικές
δραστηριότητες κλπ. με άλλα παιδιά (ίσως γιατί ντρέπεται για το σώμα του και τον εαυτό του), αν το παιδί δε θέλει να πάει σε δημόσια τουαλέτα, σε μέρη που πρέπει να αλλάξει ρούχα
μπροστά σε άλλους (πισίνα, να μείνει τη νύχτα στο σπίτι κάποιου φίλου κλπ.) , αν το παιδί δε φαίνεται να το πειράζει να το αγγίζουν μεγαλύτεροι ή ενήλικοι (καθώς το έχουν διδάξει να τα
ανέχεται), αν το παιδί διακόπτεται όταν μιλά, ή αν η συζήτηση οδηγείται σε άλλο θέμα από ενήλικα ή μεγαλύτερο, αν το παιδί δείχνει υπερβολικά σαγηνευτική συμπεριφορά και ακατάλληλα αγγίγματα (που του έχουν διδαχθεί) . Όλες αυτές οι ενδείξεις έχουν αναφερθεί από πρώην δράστες, που μετά τη θεραπεία τους θέλησαν να βοηθήσουν στην πρόληψη κι ενημερώνουν τους γονείς για τις τακτικές των δραστών.
Από Πρεκατέ Βικτωρία «Η κακοποίηση του παιδιού στο
σχολείο και την οικογένεια», Ιατρικές Εκδόσεις ΒΗΤΑ,
2007. All rights reserved
Για περισσότερες πληροφορίες και βοήθεια
Κέντρο Άμεσης Κοινωνικής Βοήθειας, τηλ. 197 , όλο το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα
Χαμόγελο του Παιδιού, τηλ. 1056, όλο το 24ωρο, 7 ημέρες την εβδομάδα. Δέχεται και
ανώνυμες καταγγελίες για κακοποίηση παιδιών
Τμήμα Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, τηλ. 1890, email: ccu@ath.forthnet.gr
Συνήγορος του Πολίτη, Κύκλος για τα Δικαιώματα του Παιδιού, τηλ. 800.11.32.000
Γραμμή Σύνδεσμος, για την ψυχοκοινωνική υγεία παιδιού και εφήβου, 801 801 1177
Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, 210-7715791, 210-7793648
ΜΕΝΤΟΡΑΣ
Για την Παιδική Προστασία και Ευημερία
Μη κερδοσκοπικό σωματείο,
τηλ. 210-9923920, www.mentoras.org
Ρωτήστε μας ανώνυμα στο
info@mentoras.org, info_mentoras@yahoo.gr
Αν θέλετε να εργαστείτε εθελοντικά για τον Μέντορα (προσφέρoντας διδακτική στήριξη σε παιδιά σε ανάγκη, ή με
άλλο τρόπο)
Αν γνωρίζετε παιδιά που έχουν ανάγκη ψυχοπαιδαγωγικής στήριξης, αλλά δεν έχουν τους πόρους για αυτό
Αν επιθυμείτε να γίνουν ενημερωτικές ομιλίες στον χώρο σας (εργασιακό ή άλλο),
σχετικά με την πρόληψη παιδικής κακοποίησης, σχολικού εκφοβισμού, αυτοεκτίμηση και αυτοπροστασία στα παιδιά,
με προβολή εκπαιδευτικών βίντεο και διανομή φυλλαδίων
παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας στο 210-9923920
